Vuurwerkstress

We gokken zomaar dat er onder de lezers van het oudste natuurtijdschrift van Nederland niet heel veel ‘pyrofielen’ zitten. Het jaarlijkse vuurwerkfestijn rond oud-en-nieuw is niet alleen voor de zorg een zorg. Ook liefhebbers van natuur en milieu hebben er doorgaans een hekel aan. Met het vuurwerk worden ongekende hoeveelheden zware metalen en andere vervuilende stoffen de lucht in geknald. Daarnaast veroorzaken strijkers, voetzoekers en vuurpijlen veel stress onder huis- en andere dieren.

Met radarbeelden toonden onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam  al overtuigend aan, dat grote hoeveelheden vogels om 00:00 op 1-1 op de wieken gaan. Nieuw zenderonderzoek van het Nederlands Instituut voor Ecologie, NIOO-KNAW en het Duitse Max Planck Instituut laat zien dat ganzen ook heel langdurig verstoord worden door het geknal. De vogels vliegen op oudjaarsnacht en ook de dagen daarna afstanden die ze normaal alleen tijdens de trek afleggen. Dat dit de dieren niet ten goede komt hoeft geen betoog.

In het aanstaande nummer van De Levende Natuur bespreken we ook – heel kort – een onderzoek uit Oostenrijk. Daarbij werden ganzen uitgerust met zenders die naast de positie ook de hartslag en lichaamstemperatuur konden meten. De stress van een knallend nieuwjaar werd daarmee heel concreet meetbaar. Het onderzoek laat zien dat vuurwerk de hartslag laat toenemen van 63 naar 124 slagen per minuut. Ook nam de lichaamstemperatuur significant toe. De ganzen hadden ongeveer vijf uur nodig om van de schrik te herstellen. De onderzoekers raden daarom aan om vuurwerk te verbieden in gebieden met veel wilde ganzen en andere dieren.

Behalve originele wetenschappelijke artikelen, plaatsen we in De Levende Natuur ook besprekingen van stukken die elders in de wetenschappelijke pers verschijnen, zoals deze Oostenrijkse studie naar het effect van vuurwerk op ganzen. Een aanrader, al zeggen we het zelf.

Rob Buiter en Koos Dijksterhuis

Hoofdredacteuren De Levende Natuur